Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2013

17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 1982 ΕΦΥΓΕ Ο ΜΑΝΟΣ ΛΟΙΖΟΣ ..ΟΛΑ ΤΟΝ ΘΥΜΙΖΟΥΝ

                      

"Ο Μάνος ήταν μια πλαγιά πολύχρωμα λουλούδια που έλαμπαν καθώς τα χτυπούσε ο ήλιος. Και θα λάμπουν για πάντα και πιο πολύ όσο θα υπάρχει και θα λάμπει στον κόσμο αυτός ο μοναδικός ήλιος: Η καρδιά του ανθρώπου".

Μίκης Θεοδωράκης
 
 












1937, 22 Οκτωβρίου: Γεννιέται στην Αλεξάνδρεια. Είναι το μοναδικό παιδί του Ανδρέα Λοΐζου, παντοπώλη που έχει φτάσει εκεί το 1924 από ένα χωριό της Λάρνακας της Κύπρου, τους Αγίους Βαβατσινιάς και της Δέσποινας Μανάκη, κόρης γεωπόνου από τη Ρόδο.

1951-'52: Όντας μαθητής του Αβερώφειου Γυμνασίου της Αλεξάνδρειας, έρχεται για πρώτη φορά σ' επαφή με τη μουσική. Εγγράφεται σε τοπικό Ωδείο, αρχίζει να μαθαίνει βιολί αλλά καταλήγει στην κιθάρα.

1954: Με συνομήλικους φίλους φτιάχνουν μια μικρή κομπανία που παίζει σε φιλικές και οικογενειακές εκδηλώσεις. Ο πατέρας του τού αγοράζει το πρώτο του πιάνο.

1955: Παίρνοντας το απολυτήριο του Αβερώφειου Γυμνασίου, έρχεται για ανώτερες σπουδές στην Αθήνα. Με τέσσερις φίλους απ' την Αλεξάνδρεια συγκατοικούν σ' ένα σπίτι στο Κολωνάκι. Εγγράφεται στη Φαρμακευτική Σχολή.

1956: Εγκαταλείπει την Φαρμακευτική και μπαίνει στην Ανωτάτη Εμπορική.

1957: Οι ιδιόμορφες συνθήκες που διαμορφώνονται στην Αίγυπτο με την κατάληψη της εξουσίας από τον Νάσερ επιβάλλουν τη μόνιμη πια εγκατάστασή του στην Αθήνα. Αρχικά μένει στην Κυψέλη.

1958: Συντροφιά με το φίλο του, επίσης φοιτητή τότε, Φώτη Κωνσταντινίδη μετακομίζει στη Νέα Σμύρνη κι εκεί, αρχίζει να ανακαλύπτει τόσο την Μαρξιστική ιδεολογία, όσο και το νέο μουσικό κίνημα που έχει αρχίζει να διαμορφώνεται με τις πρώτες "παρεμβάσεις" του Μάνου Χατζιδάκι και την ευρύτερη αναγνώριση του ρεμπέτικου. 



1960-'61: Παίρνει την απόφαση να εγκαταλείψει την Ανωτάτη Εμπορική. Για να επιβιώσει κάνει διάφορες δουλειές, από γκαρσόνι σε ταβέρνα της Κω μέχρι γραφίστας σε διαφημιστικό γραφείο της πλατείας Κάνιγγος ή διακοσμητής. Φοιτά για λίγο στη Σχολή Βακαλό, αρχίζει να συνθέτει πιο εντατικά και βρίσκεται σε στενή επαφή με τους φοιτητικούς -πολιτιστικούς- μουσικούς κύκλους της Αριστεράς της εποχής. 



Στις 30 Δεκεμβρίου 1961 μια ομάδα 83 νέων Φίλων της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη θα στείλουν στον Τύπο επιστολή διαμαρτυρίας δια την άδικον και αντιπνευματικήν στάσιν των Ραδιοφωνικών μας Σταθμών, έναντι των τραγουδιών του, δια του αποκλεισμού από τας εκπομπάς των. 

Το όνομα Μανώλης Λοΐζου είναι το δεύτερο στη σειρά...

1962: Μέσω μιας κοινής φίλης, έρχεται σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα κι εκείνος μεσολαβεί στην εταιρία Philips, έτσι ώστε να ηχογραφήσει το πρώτο του τραγούδι. Είναι το Τραγούδι του δρόμου, ελληνική απόδοση του Νίκου Γκάτσου από ένα ποίημα του Lorca. Τους στίχους έχει "ανακαλύψει" δημοσιευμένους στο περιοδικό Επιθεώρηση Τέχνης. 



Τραγουδά ο Γιώργος Μούτσιος. Γίνεται ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (Σ.Φ.Ε.Μ.) που δημιουργείται τον Απρίλιο με στόχο τη στήριξη του έργου του Μίκη Θεοδωράκη αλλά και την προβολή νέων δημιουργών.




 Στις τάξεις του συλλόγου θα βρεθούν πολύ γρήγορα ο Χρήστος Λεοντής, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Νότης Μαυρουδής, ο Φώντας Λάδης, ο Μάνος Ελευθερίου και πολλοί άλλοι. 


Αναλαμβάνει τη διεύθυνση της χορωδίας του Σ.Φ.Ε.Μ. και μ' αυτή συμμετέχει το καλοκαίρι στις παραστάσεις της μουσικής επιθεώρησης του Μίκη Θεοδωράκη Ομορφη Πόλη που ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία στο θέατρο Πάρκ. 


1963: Στις 11 Μαρτίου δίνουν, από κοινού με το Χρήστο Λεοντή, την πρώτη τους συναυλία στο θέατρο Ακροπόλ. Τα έσοδα της συναυλίας διατίθενται για το Δ' Πανσπουδαστικό Συνέδριο και την προλογίζει ο Μίκης Θεοδωράκης λέγοντας τα καλύτερα λόγια για τους πρωταγωνιστές της αλλά και παραδίδοντάς τους, εν είδει δώρου, μια ...πέτρα που πέρασε ξυστά απ' το κεφάλι του στα πλαίσια των αντιδράσεων που γνώρισε τον Οκτώβρη του '61 μια συναυλία του στη Νάουσα. 



Το καλοκαίρι παίζει κάποια από τα πρώτα του τραγούδια στα πλαίσια της μουσικής επιθεώρησης Μαγική Πόλις που ανεβαίνει στο Πάρκ ως προϊόν συνύπαρξης του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Χατζιδάκι.

1964: Με τη Μαρία Φαραντούρη και το Γιώργο Ζωγράφο εμφανίζονται στην μπουάτ Στοά, στο Κολωνάκι. Εκεί, κάποιο βράδυ, ένα νεαρό κορίτσι θα του δώσει δυο στίχους που μέλλει να παίξουν βασικό ρόλο στην κατοπινή πορεία του. Το κορίτσι είναι η Κωστούλα Μητροπούλου και οι στίχοι είναι Ο Δρόμος και Ο Στρατιώτης. 



1965: Το Μάρτιο παντρεύεται τη Μάρω Λήμνου. Η Μάρω Λήμνου είναι η μετέπειτα συγγραφέας παιδικών βιβλίων γνωστή ως Μάρω Λοΐζου. Με τη Μάρω έχουν γνωριστεί τρία χρόνια πριν στα παρασκήνια της Όμορφης Πόλης, συνυπάρχουν στο Σ.Φ.Ε.Μ. και έχουν ήδη γράψει μαζί και κάποια τραγούδια. 



Δύο απ' αυτά, το Νύχτα μικρή αρχόντισσα και Το φεγγάρι έρημο τραγουδά σ' ένα μικρό δίσκο, ο Γιάννης Πουλόπουλος, εγκαινιάζοντας τη μικρή του συνεργασία με την δισκογραφική εταιρία Lyra του Αλέκου Πατσιφά.








Θ' ακολουθήσουν -με το Γιάννη Πουλόπουλο πάλι- το Καράβια-Αλήτες με στίχους Φώντα Λάδη και το Μικρός ο κόσμος γύρω μου με στίχους Θανάση Χαμπίπη, αλλά και Ο Δρόμος με τη Σούλα Μπιρμπίλη, ένα ακόμα μελοποιημένο ποίημα του Lorca με ελληνικούς στίχους του Νίκου Γκάτσου, H Κιθάρα κι ένα τραγούδι με στίχους Μάρως Λήμνου, η Πρωτομαγιά. 


Γνωρίζει το Γιάννη Νεγρεπόντη και πάνω σε στίχους του γράφει το Στρατιώτη, τον Τρίτο Παγκόσμιο κι αρκετά ακόμα τραγούδια που θα παραμείνουν ανέκδοτα στη δισκογραφία, αλλά θ' ακουστούν αρκετά στα πλαίσια του νεολαιίστικου κινήματος της εποχής και στους χώρους όπου αυτό λειτουργεί.


 Γράφει μουσική για το ανέβασμα του έργου του Lorca ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΜΠΕΡΝΑΡΝΤΑ ΑΛΜΠΑ από την Αλέκα Κατσέλη, για τη ΡΕΣΤΙΑ που ανεβάζει η Αλκηστις Γάσπαρη και για το ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΣΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ που ανεβάζει ο Μίμης Φωτόπουλος. Με μουσικές και τραγούδια του γυρίζεται η ταινία ΜΠΕΤΟΒΕΝ ΚΑΙ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ του Ορέστη Λάσκου. Γνωρίζει το Λευτέρη Παπαδόπουλο. 


1966: Τον Αύγουστο γεννιέται η κόρη του Μυρσίνη. Κυκλοφορεί από την εταιρία Οdeon, το πρώτο τραγούδι που γράφει πάνω σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, το Αυτό τ' αγόρι με τραγουδίστρια την Αλέκα Μαβίλη και γνωρίζει επιτυχία. 



Τα δύο επόμενα τραγούδια που γράφουν μαζί και κυκλοφορούν με ερμηνεύτρια τη Ζωή Φυτούση (Σαββατόβραδο και Πως τον αγαπώ) θα περάσουν μάλλον απαρατήρητα. Γράφει μουσική για τις ταινίες: ΑΓΑΠΕΣ ΠΟΥ ΔΕ ΣΒΗΝΕΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ του Γιώργου Ζερβουλάκου και ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΣ: ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ του Τρέντυ Ρουμανά. 


Το Δεκέμβριο, παρουσιάζει για πρώτη φορά σε συναυλία στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και με τραγουδιστές τη Μαρία Φαραντούρη και το Γιώργο Ζωγράφο, τον κύκλο τραγουδιών ΤΑ ΝΕΓΡΙΚΑ που έχει γράψει πάνω σε στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη. Είναι η πρώτη απόπειρα συνύπαρξης με τους σύγχρονους διεθνείς νεανικούς ρυθμούς και τα ηλεκτρικά όργανα... 


1967: Το τραγούδι Η δουλειά κάνει τους άντρες με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, ακούγεται από την Ελένη Ροδά στην ταινία του Γρηγόρη Γρηγορίου ΤΡΟΥΜΠΑ '67. 


Το πραξικόπημα ματαιώνει κάποιες συναυλίες που διοργανώνονται από την Πανσπουδαστική για την παρουσίαση των ΝΕΓΡΙΚΩΝ. Προκειμένου ν' αποφύγει τη σύλληψη, το Σεπτέμβριο εγκαταλείπει την Ελλάδα και εγκαθίσταται για ένα εξάμηνο στο Λονδίνο. 

Εκεί για να ζήσει με την οικογένειά του -που φτάνει λίγο αργότερα- παίζει μπουζούκι σε κυπριακές ταβέρνες. 


1968: Επιστρέφοντας στην Αθήνα, ετοιμάζει, μαζί με το Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον πρώτο του μεγάλο δίσκο. Είναι Ο ΣΤΑΘΜΟΣ που κυκλοφορεί στο τέλος της χρονιάς, εγκαινιάζοντας την ετικέτα Μinοs για λογαριασμό της δισκογραφικής εταιρίας στην οποία και θα παραμείνει έκτοτε. Παράλληλα, γράφει μουσική και τραγούδια για τις ταινίες του Ντίνου Δημόπουλου ΤΟ ΛΕΒΕΝΤΟΠΑΙΔΟ και Η ΝΕΡΑΪΔΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΛΙΚΑΡΙ. 



1969: Με το Λευτέρη Παπαδόπουλο γράφουν μουσική και τραγούδια για το ανέβασμα του μουσικοθεατρικού έργου του 'λκη Παππά ΓΗ S.O.S. από τον Αλέκο Αλεξανδράκη. 



1970: Κυκλοφορεί ο δεύτερος μεγάλος δίσκος του, πάλι με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, οι ΘΑΛΑΣΣΟΓΡΑΦΙΕΣ. Παράλληλα, ηχογραφεί κάποια σκόρπια τραγούδια του με τον Στέλιο Καζαντζίδη (Δε θα ξαναγαπήσω, Όταν βλέπετε να κλαίω) και το Γιάννη Καλατζή (Παραμυθάκι μου, Τα πλεούμενα). 



1971: Γράφει μουσική για την ταινία του Αλέξη Δαμιανού ΕΥΔΟΚΙΑ. Το τραγούδι του Αχ χελιδόνι μου ηχογραφείται για τη δισκογραφία με το Γιώργο Νταλάρα και, παράλληλα, ακούγεται από τη Λίτσα Σακελλαρίου στην ταινία του Όμηρου Ευστρατιάδη Η ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΜΟΥ ΖΩΗ, ενώ το Μάνα δε φυτέψαμε ακούγεται από το Γιάννη Πάριο στην ταινία -του Όμηρου Ευστρατιάδη επίσης- ΠΡΟΚΛΗΣΗ. Γράφει μουσική και τραγούδια για την ταινία του Ορέστη Λάσκου ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. 



1972: Κυκλοφορεί ο τρίτος μεγάλος δίσκος του, το ΝΑ 'ΧΑΜΕ ΤΙ ΝΑ 'ΧΑΜΕ κι αυτός με στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Με τον Παπαδόπουλο γράφουν παράλληλα και κάποια τραγούδια που δε θα περάσουν από τη λογοκρισία της εποχής (Ο Αρχηγός, Θα κλείσω το παράθυρο) ενώ με δικούς του στίχους γράφει την Πρώτη Μαΐου, τον Τσε και το Μέρμηγκα. 


Γράφει τραγούδια για την ταινία του Τάκη Βουγιουκλάκη Η ΑΛΙΚΗ ΔΙΚΤΑΤΩΡ. Αποτελεί ιδρυτικό στέλεχος της ΕΜΣΕ, του συνδικαλιστικού σωματείου των δημιουργών που θα ξεκινήσει με αφορμή την μεγάλη επέκταση της πειρατείας στο χώρο της δισκογραφίας. 


1973: Η συνεργασία του με τον ποιητή Δημήτρη Χριστοδούλου ξεκινάει μ' ένα τραγούδι που ακούγεται στους τίτλους της ταινίας των Θανάση Ρεντζή και Νίκου Ζερβού ΜΑΥΡΟ-ΑΣΠΡΟ. 


Βγήκαμε κάποτε στο δρόμο κι ήμασταν δυο, τραγουδά η Χάρις Αλεξίου, πάνω στη μελωδία που λίγο αργότερα θα γίνει πασίγνωστη με στίχους του ίδιου και με τίτλο Καλημέρα ήλιε. 


Στα πλαίσια των αναζητήσεων του έξω από τις φόρμες του λαϊκού τραγουδιού, αρχίζει τη μελοποίηση ποιημάτων του Ναζίμ Χικμέτ, με ελληνική απόδοση του Γιάννη Ρίτσου... Το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου θα συλληφθεί στο σπίτι του στο Χολαργό και θα κρατηθεί για 10 μέρες. 


1974: Τον Απρίλιο κυκλοφορεί ο δίσκος ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΗΛΙΕ με στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου. Μέσα στο ξέφρενο κλίμα της μεταπολίτευσης συμμετέχει σε μεγάλες λαϊκές συναυλίες της εποχής (με αποκορύφωμα τη συναυλία στο Γήπεδο του Παναθηναϊκού που θα καταγράψει ο Νίκος Κούνδουρος στην ταινία του Τα τραγούδια της φωτιάς) και, στο τέλος του χρόνου, κυκλοφορεί στο δίσκο ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ, όλα εκείνα τα τραγούδια του που, είτε είχαν απαγορευτεί τα προηγούμενα χρόνια, είτε δεν είχε επιτραπεί καν η ηχογράφησή τους από τη λογοκρισία της επταετίας. 



1975: Στο τέλος της χρονιάς, εννιά χρόνια μετά την πρώτη τους παρουσίαση σε συναυλίες, κυκλοφορούν για πρώτη φορά στη δισκογραφία ΤΑ ΝΕΓΡΙΚΑ με στίχους του Γιάννη Νεγρεπόντη. 








1976: Τον Οκτώβριο κυκλοφορούν ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΑΣ, 

ένας κύκλος λαϊκών τραγουδιών με στίχους του Φώντα Λάδη που καταγράφουν με άμεσο λόγο το πολιτικό κλίμα της μεταπολίτευσης και, ως εκ τούτου, βρίσκουν θέση σε κάθε κοινωνικοπολιτική διεκδίκηση της εποχής αλλά, την ίδια στιγμή, γνωρίζουν και αρκετούς αποκλεισμούς και απαγορεύσεις από το επίσημο κράτος. 







1978: Αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΜΣΕ και πρωτοστατεί στη δημιουργία απ' αυτήν, φορέα είσπραξης πνευματικών δικαιωμάτων. Παντρεύεται την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη. 



1979: Τον Ιούνιο κυκλοφορεί ο δίσκος ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΧΑΡΟΥΛΑΣ με στίχους του Μανώλη Ρασούλη και του Πυθαγόρα, δίσκος που σηματοδοτεί την -ύστερα από τόσα χρόνια δημιουργικής πολιτικής στράτευσης- εκ νέου κατεύθυνση του δημιουργού προς ένα "καθημερινό λαϊκό τραγούδι". 



1980: Τον Οκτώβριο κυκλοφορεί ο δίσκος του ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΖΩΗΣ που μέλλει να είναι και ο τελευταίος. Μέσα από τραγούδια με στίχους διαφόρων στιχουργών επιχειρεί μια προσέγγιση στον ηλεκτρικό ήχο της εποχής. 



1981: Τον Μάιο πραγματοποιεί σειρά συναυλιών στο εξωτερικό (Καναδάς, Η.Π.Α., Αγγλία, Σουηδία). Τον Ιούνιο, μαζί με τον Χρήστο Λεοντή και τον Θάνο Μικρούτσικο, ξεκινούν σειρά κοινών συναυλιών ανά την Ελλάδα. Τον Οκτώβριο θα μπει στο Γενικό Κρατικό με περικαρδίτιδα και νεφρική ανεπάρκεια και, στο τέλος του χρόνου, θα ταξιδέψει στη Μόσχα για ιατρικές εξετάσεις. 



1982: Στις 8 Ιουνίου θα χτυπηθεί από εγκεφαλικό επεισόδιο. Θα μείνει ένα μήνα στο νοσοκομείο και στις 16 Αυγούστου θα ταξιδέψει εκ νέου, για να συνεχίσει τη νοσηλεία του, στη Μόσχα. Στις 7 Σεπτεμβρίου θα υποστεί και δεύτερο εγκεφαλικό, το οποίο θα αποβεί και μοιραίο.



 Δέκα μέρες αργότερα (17 Σεπτεμβρίου) θα φύγει για πάντα...


 ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου